Jeśli we współczesnym świecie wiadomości czerpie się głównie ze źródeł elektronicznych i Internetu, to w XX wieku wszystko wyglądało zupełnie inaczej. Głównym źródłem informacji dla łodzian były publikacje drukowane – prasa, gazety i czasopisma, które ukazywały się z różną częstotliwością i skupiały się na poruszaniu pewnych ważnych społecznie tematów – pisze lodz.one.
Jakie były pierwsze czasopisma i gazety w Łodzi, o czym pisali i inne ciekawostki z historii pierwszej prasy województwa przeczytasz w poniższym materiale.
“Dziennik Łódzki”
„Dziennik Łódzki” to jedna z najstarszych gazet w Polsce i najstarsza gazeta w województwie łódzkim. Pierwszy numer tej publikacji ukazał się w styczniu 1884 roku i miał tylko cztery strony. Pierwszym wydawcą gazety był publicysta i działacz społeczny Zdzisław Kułakowski.
Już od pierwszych lat istnienia gazeta była aktywnie wspierana finansowo – pozwoliło to właścicielowi stworzyć własną drukarnię, a pracujący dla niej dziennikarze mogli pochwalić się bardzo wysokimi zarobkami. Pensje dziennikarzy były porównywane do wynagrodzeń najlepszych ówczesnych dzienników Królestwa Polskiego, co świadczyło o wysokim poziomie wydawnictwa, a także wysokim statusie i konkurencyjności.
Z biegiem lat publikacja aktywnie się rozwijała – z czasem pojawiły się tu ogłoszenia, wzrosła liczba stron i kolumn. Do czterech kolumn publikacji dodawano zazwyczaj drobne dodatki – były to albo dłuższe fragmenty powieści lub ogłoszenia.
„Dziennik Łódzki” jest połączony z 11 redakcjami lokalnymi. Obecnie jest popularną gazetą publicystyczną i informacyjną, skupiającą się przeważnie na informacjach praktycznych. Równolegle z gazetą ukazuje się szereg dodatków tematycznych, ciekawych dla lokalnych czytelników. Tak więc, na przykład, dodatek z programem telewizyjnym jest bardzo popularny.
“Lodzer Zeitung”
Kolejnym łódzkim periodykiem jest Lodzer Zeitung, gazeta ukazująca się w latach 1863-1915, która była pierwszą gazetą wydawaną w mieście. Początkowo wydawnictwo to nosiło nazwę „Łódzkie Ogłoszenia” i było czasopismem dwujęzycznym, wydawanym w języku polskim i niemieckim.
Założycielem i wydawcą pisma „Lodzer Zeitung” był drukarz Jan Petersilge. Pismo ukazywało się dwa razy w tygodniu i składało się z czterech stron małego formatu. Jego głównym celem było informować o obowiązujących przepisach rządowych, zarządzeniach władz i ogłoszeniach handlowych oraz prywatnych.
Jak już można było się domyślić z nazwy gazety, jej druk był finansowany przez niemieckich kupców i fabrykantów, którzy przybyli do miasta w latach przemysłowego boomu Łodzi i zbudowali tu liczne fabryki. Dbali o utrzymanie swojego statusu i aktywnie uczestniczyli w życiu społecznym Łodzi.
W ciągu całego okresu istnienia gazeta wielokrotnie zmieniała nazwę – w różnych okresach była to zarówno gazeta niemiecka, jak i gazeta z działem polskim dla pozyskania polskich czytelników. Zmieniły się również warunki wydawania – nakład i cykliczność. W końcu w 1915 roku gazeta przestała się w ogóle ukazywać.
“Fołks Sztyme”
Społeczność żydowska w Łodzi i województwie aktywnie angażowała się również w wydawanie własnych media. Tak więc jednym z najważniejszych wydawnictw żydowskich w Łodzi był „Fołks Sztyme” – dziennik, który został założony w 1946 roku.
Początkowo gazeta żydowska ukazywała się jako organ KC PPR, od 1956 r. stała się organem Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Była to świecka organizacja żydowska, która rozpoczęła działalność w 1950 roku. Po pewnym czasie wydawnictwo przeniosło się do stolicy Polski.
Przez wiele lat „Fołks Sztyme” był jedynym pismem wydawanym w języku jidysz w PRL. Początkowo gazeta cieszyła się dużym zainteresowaniem, jednak z biegiem lat liczba czytelników stale malała z powodu zmniejszania się liczby Żydów w Polsce i ich asymilacji.
Od 1991 roku gazeta przekształciła się w miesięcznik, jednak w tym samym roku pismo całkowicie przestało się ukazywać.
“Express Ilustrowany”
Kolejnym wydawnictwem w Łodzi jest tabloid „Express Ilustrowany”, który ukazuje się codziennie od 2 sierpnia 1923 roku. „Express Ilustrowany” ukazał się jako gazeta koncernu wydawniczego „Republika” z inicjatywy trzech dziennikarzy – Władysława Polaka, Czesława Ołtaszewskiego i Leszka Kirkiena.
W latach 50. ówczesne władze zlikwidowały wydawanie gazet popołudniowych, a „Express Ilustrowany” połączono z „Dziennikiem Łódzkim” – wtedy gazeta ukazywała się pod inną nazwą. Jednak w 1956 roku gazeta powróciła do dawnej nazwy i szybko stała się jedną z najpopularniejszych gazet łódzkich.
W latach 90. gazeta została przejęta przez niemiecki koncern wydawniczy Verlagsgruppe Passau. Do połowy lat 90. gazeta ukazywała się 5 razy w tygodniu i cieszyła się tak dużym zainteresowaniem, że później ukazywała się również w soboty. W piątki gazeta ukazywała się wraz z dodatkiem telewizyjnym, aw soboty do gazety dodawane były tygodniki.
“Kurier Łódzki”
„Kurier Łódzki” to dziennik informacyjno-publicystyczny, który ukazywał się w Łodzi w latach 1906-1939 i był kontynuacją „Gońca Łódzkiego”, który został zlikwidowany decyzją władz carskich w 1906 roku.
Początkowo „Kurier Łódzki” wydawał Stanisław Książek, znany polski drukarz, dziennikarz, wydawca gazet i książek, a także właściciel łódzkiej drukarni. Wcześniej był współredaktorem wspomnianej wcześniej zakazanej gazety. Stanisław Książek po tej sytuacji nie zrezygnował jednak z działalności wydawniczej i kupił drukarnię, gdzie otrzymał pozwolenie na wydawanie jeszcze jednej gazety „Kuriera Łódzkiego”.
„Kurier Łódzki” ukazywał się dwa razy w tygodniu, na dwóch szybkich maszynach drukarskich. Gazeta ukazywała się dwa razy dziennie – rano i wieczorem po cztery strony. Podtytuł mówił, że „Kurier Łódzki” jest gazetą polityczną i społeczno-literacką.
Następnie Stanisław Książek zakupił jeszcze większą maszynę rotacyjną, co pozwoliło mu znacznie zwiększyć objętość wydawanego pisma. Tym samym gazeta bardzo szybko stała się jednym z najpopularniejszych drukowanych gazet w Łodzi i osiągnęła nakład 40 tys. egzemplarzy. „Kurier Łódzki” kilkakrotnie zmieniał nazwę (głównie z powodu carskich zakazów), ale cieszył się popularnością w społeczeństwie.
W 1929 r. gazeta została odznaczona srebrnym medalem i dyplomem honorowym na Powszechnej Wystawie Krajowej za zasługi dla kultury.
“Głos Robotniczy”
„Głos Robotniczy” to łódzki dziennik ukazujący się w latach 1945-1990, który był organem Politycznej Partii Robotniczej, a później – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Redaktorami pisma w różnych okresach były tak znane postaci, jak działacz komunistyczny Edward Uzdański, dziennikarz Sergiusz Kłaczkow, publicysta i działacz komunistyczny Łucjusz Włodkowski. Przez wiele lat gazeta „Głos Robotniczy” była jedną z najpoczytniejszych gazet centralnej Polski. Egzemplarz można było kupić w sieci kiosków RSW „Prasa-Książka-Ruch” – polskiego wydawnictwa założonego w 1973 roku.
W latach 90. „Głos Robotniczy” z wiadomych przyczyn przestał się ukazywać. Jednak w 2004 roku w mediach rozeszła się informacja o pomyśle wydania lewicowego dziennika pod nazwą „Nowy Głos Robotniczy”, ale realizacja takiego planu się nie odbyła.
