Historia Szkoły Podstawowej nr 5 w Łodzi sięga drugiej połowy XIX wieku. Początkowo była to szkoła katolicka, w której uczyły się wyłącznie dziewczęta. Lekcje w szkole były prowadzone w języku polskim. Dziewczęta uczyły się czytać i pisać. Przed I wojną światową w szkole mogły się uczyć nie tylko dziewczęta, ale także chłopcy. W grudniu 1939 roku szkoła przestała działać w związku z okupacją miasta przez hitlerowców. Nowa strona w historii Szkoły Podstawowej nr 5 rozpoczęła się po wyzwoleniu Łodzi spod okupacji hitlerowskiej – pisze lodz.one.
Powstanie Szkoły Podstawowej nr 5
Szkoła Podstawowa nr 5 jest jedną z najstarszych szkół w Łodzi. Powstała w latach reformy dyrektora Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Aleksandra Wielopolskiego. Katolicka elementarna szkoła żeńska została otwarta 1 stycznia 1862 roku. Początkowo studiowały tam tylko dziewczęta. Szkoła mieściła się w lokalach wynajmowanych od prywatnych właścicieli, od których był wypożyczany również wyposażenie. Początkowo lekcje w szkole odbywały się w języku polskim, dziewczęta uczono głównie czytania i pisania.
Po powstaniu styczniowym (1863-1864) na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w łódzkich szkołach rozpoczął się proces rusyfikacji. Warto zauważyć, że ówczesne Królestwo Polskie, do którego należała Łódź, było państwem wasalnym Imperium Rosyjskiego.
Rusyfikacja nie ominęła również Szkoły Podstawowej nr 5. Od roku szkolnego 1872-1873 wprowadzono obowiązek nauczania języka rosyjskiego na stałe.
Przed I wojną światową naukę w szkole rozpoczęli również chłopcy. W roku szkolnym 1913-1914 szkoła miała już 4 oddziały. Szkoła liczyła 235 uczniów, w tym 153 chłopców i 72 dziewczynki. W szkole uczyli się: religii, języka polskiego i rosyjskiego, rachunki, geografii, historii Polski, historii Rosji i kaligrafii. Szkoła mieściła się wówczas w wynajmowanym lokalu przy ulicy Zarzewskiej 25. W lokalu znajdowało się 8 pokoi do użytku szkolnego. 1 września 1915 roku dyrektorem szkoły został Bronisław Szwalm.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jednym z najważniejszych momentów w historii Łodzi było wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego dla dzieci w wieku od 7 do 14 lat. Stało się to w 1919 roku za pomocy lekarza i działacza publicznego Stefana Kopcińskiego. Łódzka szkoła nr 5 przekształciła się w 7-klasową Szkołę Powszechną. Liczba uczniów znacznie wzrosła, więc zajęcia odbywały się również wieczorem. Ponadto po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nauczanie zaczęło się odbywać w języku polskim.
W roku szkolnym 1927-1928, z powodu złych warunków lokalowych, szkoła została przeniesiona na ulicę Suwalską 16. W roku szkolnym 1929-1930 szkoła ponownie zmieniła lokalizację i przeniosła się do pięknego gmachu szkolnego na ulicy Łęczyckiej. Przestronne pomieszczenie pozwoliło na umieszczenie w szkole kuchni, szatni, 2 bibliotek, pokoju nauczycielskiego i sali gimnastycznej.
23 stycznia 1930 roku w szkole miało miejsce ważne wydarzenie – szkole nadano imię polskiej pisarki Marii Konopnickiej. Od tego czasu szkoła nosi nazwę 7-klasowa Szkoła Powszechna im. Marii Konopnickiej w Łodzi.
Wznowienie nauki w Szkole Podstawowej nr 5 po II wojnie światowej
II wojna światowa, która rozpoczęła się 1 września 1939 roku, opóźniła rozpoczęcie roku szkolnego w Łodzi. W łódzkich szkołach, w tym w 7-klasowej Szkole Powszechnej nr 5, zajęcia rozpoczęły się dopiero 10 września. Po okupacji miasta władze niemieckie zakazały prowadzenia zajęć historii, geografii i nauki o Polsce współczesnej. Naziści rozpoczęli proces germanizacji od wprowadzenia nauki języka niemieckiego w polskich szkołach.
Szkoła funkcjonowała do końca 1939 roku – kierownikiem szkoły był wówczas Edward Dudkiewicz (działacz oświatowy, aresztowany i stracony przez okupantów w listopadzie 1939 roku).
W czasie okupacji Łodzi przez hitlerowców w szkole mieścił się szpital. Wznowienie nauki w łódzkich szkołach nastąpiło dopiero po wyzwoleniu miasta spod okupacji hitlerowskiej w styczniu 1945 roku. Szkoła Powszechna nr 5 wznowiła pracę 26 lutego 1945 roku. Budynek szkoły ocalał, jednak większość wyposażenia szkoły została zniszczona. Dyrektorem szkoły była Anna Dudkiewicz, żona zamordowanego Edwarda Dudkiewicza.
Anna Dudkiewicz pełniła funkcję dyrektora szkoły do 1957 roku. Dyrektorami szkoły również byli Urszula Badziak w latach 1957-1960, a następnie Roman Kostrzewa w latach 1960-1963.
Nowa reforma szkolna rozpoczęta w 1961 roku wprowadziła 8-klasową szkołę podstawową. Od 1999 roku, w wyniku reformy edukacji, placówka stała się szkołą o sześcioletnim trybie nauczania.
